...Ή αλλιώς 'Behind' the Scenes: Mundial Edition! Τώρα που επιτέλους τέλειωσε το Παγκοσμίο Κύπελλο βρίσκω κι εγώ την ευκαιρία να postάρω το τρίτο άρθρο της σειράς... Αν και όχι καθαρά ποδοσφαιρικό σήμερα το θέμα μας, προκύπτει από μια 1 ταινία με πρωταγωνιστές έναν παραδοσιακό προπονητή και την εθνική ομάδα της Αγγλίας. Ο Mike Bassett είναι ένας άνθρωπος παθιασμένος, όχι μόνο με την μπάλα, αλλά γενικότερα. Από συμπτώσεις βρίσκεται στο τιμόνι της εθνικής ομάδας που θα εκπροσωπήσει την Αγγλία στο mundial. Με τα όσα ευτράπελα συμβαίνουν απ' τη στιγμή εκείνη και μετά δεν θα ασχοληθούμε προς το παρόν. Αν θέλετε να τα μάθετε δείτε την ταινία όσοι δεν το έχετε ήδη κάνει. Θα γελάσετε τουλάχιστον...
Η σκηνή που μας απασχολεί σήμερα αποτελεί και την κορύφωση της ταινίας. Η ομάδα του Bassett αγωνίζεται με την Αργεντινή κι όποια απ' τις δύο κερδίσει περνάει απ' τον όμιλο στη φάση των 16. Εκεί γίνεται το απίστευτο... Λίγα λεπτά πριν τη λήξη ο Tonka (μορφή - κινηματογραφικό ανάλογο του ημίθεου Gascoigne) πετυχαίνει και τα δύο goal του Maradona: αρχικά ξεχύνεται από δεξιά κι αφού περνάει όλη την αργεντίνικη άμυνα πλασάρει δυστυχώς στο δοκάρι. Στην επαναφορά της μπάλας όμως αντί να πιάσει κεφαλιά σπρώχνει την μπάλα καταφανέστατα με το χέρι προς το τέρμα. Το γκολ μετράει, οι Άγγλοι πανηγυρίζουν έξαλλα (δείτε τις φωτό) και πλέον μπορούν να εκδηλώσουν την υπέρμετρη εθνική περηφάνια που φτάνει στο ζενίθ της μετά την νίκη επί του μισητού αντιπάλου.
Ένας αγώνας Αγγλίας - Αργεντινής έχει πάντα και πολιτικό υπόβαθρο που πηγάζει απ' τις γνωστές ιστορίες με τον πόλεμο για τα Falkland. Κι όταν οι δύο ομάδες αναμετρούνταν το 1986 όλα ήταν ακόμη νωπά. Ο knock-out αγώνας μεταξύ τους πέρασε στην ιστορία σαν κάτι παραπάνω από ένα κρίσιμο ματς. Πολιτικό υπόβαθρο έχουν και τα ματς ΗΠΑ - Ιράν που είδαμε 4 χρόνια πριν, τα Rangers - Celtic, τα Real - Barcelona, τα Γερμανία εναντίων όλων των μεγάλων κεντροευρωπαίων (:p). Γενικότερα το ποδόσφαιρο έχει πολεμικές δομές, πολεμική αφετηρία. Στρατιώτες, καμικάζι, σαμποτέρ, στρατηγοί απ' όλα. Και εννοείται ότι έχει με το πέρας της "μάχης" και ταπεινωμένους. Μια νίκη ή μια ήττα σε ένα κρίσιμο ματς μπορεί να φέρει αλυσιδωτές αντιδράσεις σε (υποανάπτυκτες κυρίως) κοινωνίες. Στην Ελλάδα αυτό εκφράζεται με επεισόδια που απειλούν να βουλιάξουν πλεούμενα, στην Αγγλία με μαχαιριές, στην Βραζιλία με αλλαγές στο πολιτικό σκηνικό, μέχρι και το ακραίο παράδειγμα του 1969 που Ονδούρες και Ελ Σαλβαντόρ μετά το τέλος του μπαράζ προέβησαν σε πολεμική σύρραξη (όχι επειδή δεν μπορούσαν να αντέξουν το αποτέλεσμα προφανώς - μάλλον για το θέαμα που προσέφεραν οι δύο ομάδες έγινε όλο το κακό :p).
Είναι προφανές λοιπόν ότι το πιο αγαπημένο σπορ των φιλάθλων, είτε είναι λαουτζίκος είτε ο Πρίγκηπας του Μονακό, έχει μια σπάνια κοινωνική δυναμική. Υπήρξαν επαναστατικά ρεύματα, μεταρρυθμίσεις, ιστορίες, λίγες όμως κατάφεραν να έχουν την επιρροή που ασκεί το διόλου ευγενές άθλημα στην πλειοψηφία των μαζών. Πολύ ορθή η άποψη ότι το ποδόσφαιρο εκμεταλλεύτηκαν τα διάφορα δικτατορικά καθεστώτα για να ρίξουν το βλέμμα της ανήσυχης κοινής γνώμη μακριά απ' τις αντιδημοκρατικές ενέργειές των. Κι εδώ έχουμε παραδείγματα όπως τον Παναθηναϊκό της "επταετίας" (μακράν η πιο δεξιά ομάδα στην Ελλάδα, σε όλα τους οι κερατάδες) και την Αργεντινή πάλι στο μουντιάλ που διοργάνωσε.
Πρέπει να λάβουμε όμως και υπ' όψιν μας το πόσο άμεσο και απτό είναι το ποδοσφαιρικό θέαμα και η ποδοσφαιρική πραγματικότητα σ' αυτόν που παρακολουθεί τα πράγματα... Η σύγκριση μεταξύ ποδοσφαίρου και θρησκείας, όπως προέκυψε και απ' την παράφραση της μαρξιστικής ρήσης περί παραισθησιογόνων ουσιών, είναι πέρα για πέρα άδικη... Όσο ισχυρότερος κι αν είναι ο θεσμός "θρησκεία" άλλο τόσο μακρινός κι άφαντος θα είναι κι ο εκάστοτε Θεός. Σκεφτείτε αφού τόσοι άνθρωποι ανά τους αιώνας διακήρυτταν την ανωτερότητα του ανύπαρκτου Θεού τους (δεν μπορεί όλοι αυτοί να ήταν υπαρκτοί όλο και κάποιος θα είχε άδικο ;), πόσοι μπορούν να αγωνιστούν και να παλέψουν για τους απόλυτα αληθινούς ποδοσφαιρικούς συλλόγους και τις εθνικές ομάδες. Και τώρα που είπα εθνικές ομάδες, άλλο τροπάριο κι αυτό. Ο ρατσισμός όλου του κόσμου μπορεί να χωρέσει σε ένα διεθνή αγώνα! Φτάσαμε στο σημείο οι Γάλλοι ακροδεξιοί να αποδοκιμάζουν τους παίχτες της εθνικής τους στον τελικό επειδή δεν ήταν γηγενείς..!
Τέλος πάντων ας τα αφήσουμε αυτά, τα πέραν της θεωρίας είναι λίγο πολύ γνωστά στους φίλους του αθλήματος. Ας επιστρέψουμε στην αφετηρία... O Mike Bassett βιώνει το απίστευτο αυτό goal του Tonka με μια παρ' ολίγον καρδιακή προσβολή. Μαζί του ο Άγγλος σκηνοθέτης εκδικείται τους Αργεντίνους έστω και με φιφτίχ τρόπο. Και ο άνθρωπος το νιώθει, το 'χει πως το λένε... Έναν αμυντικό των αντιπάλων μάλιστα τον έχει ονομάσει Bastardo..! Ο διάσημος βρετανικός σωβινισμός, κατάλοιπο του βλαχο-σαξονικού που κυβερνά τον κόσμο, σε όλο του το μεγαλείο. Ολόκληρος κινηματογραφημένος σαν κανονική περιγραφή αγώνα με τα replay του και τους πανηγυρισμούς, αλλά πάντα με τη μία κάμερα στον πιο λογικό άνθρωπο μέσα σ' αυτή την θεοπάλαβη και πρωτότυπη κωμωδία τον αγαπημένο μας προπονητή. Πριν τον αγώνα βέβαια ο Steve Barron έχει φροντίσει να φτιάξει κλίμα αρχικά με τον γελοιοδέστατο αποκλεισμό της Σκοτίας (είπαμε καταντά σωβινισμός αυτό το πράγμα) και με μια αναδρομή στα (πραγματικά) παλιότερα παιχνίδια μεταξύ των δύο ομάδων - είναι όλα εδώ το goal του Owen, η κόκκινη του Beckham, ο Crespo και φυσικά ο Diego.
Φυσικά υπήρξαν πάμπολλες ταινίες που ασχολήθηκαν με το προσφιλές αυτό θέμα (η πιο πρόσφατη κι αξιόλογη που μου έρχεται στο μυαλό είναι το Football Factory για να μην φτάσουμε σε ακρότητες του τύπου O Airbud πάει στο μουντιάλ). Δεν είναι τυχαίο ότι οι περισσότερες προέρχονται κι από τη χώρα που έφτιαξε το σπορ κι ο σκηνοθέτης του Bassett ίσως περισσότερο απ' την κάθε μία κατάφερε να δείξει τι είναι συνολικά το ποδόσφαιρο για τον μέσο Άγγλο φίλαθλο. Και μ' αυτή τη σκηνή καταφέρνει να βγάλει κι ένα μέρος απ' την παρανοϊκή παραφιλολογία που κατατρέχει ένα θεσμό που κάποιοι θέλουν να τον χαλάσουν και να τον κάνουν "γιορτή". Τα συμφέροντα που διακυβεύονται σε κάθε διοργάνωση είναι πάρα πολύ μεγάλα για να "εκφυλιστεί" η μπάλα σε ένα απλό και διασκεδαστικό παιχνίδι. Και η εθνική περηφάνια είναι ένα απ' αυτά. Δεν είναι τυχαίο λοιπόν που η Αργεντινή γίνεται το πρώτο θύμα της Αγγλίας στο mundial (X με Αίγυπτο και ήττα 4-0 απ' το Μεξικό αν έχετε το Θεό σας)... Το καλό στην προκειμένη περίπτωση με το σινεμά είναι ότι μπορείς να ξαναγράψεις την ιστορία όπως θες εσύ...
Αυτά προς το παρόν, λίγο συμπυκνωμένα και λίγο μπερδεμένα τα πράγματα για μια παμπόνηρη σκηνή. Επανερχόμαστε το δυνατόν συντομότερα με μια ιστορική σεκάνς - μουσικό πανδαιμόνιο απ' το Delicatessen των Jeunet και Caro...
(The Movies Cult 14-07-06)
Η σκηνή που μας απασχολεί σήμερα αποτελεί και την κορύφωση της ταινίας. Η ομάδα του Bassett αγωνίζεται με την Αργεντινή κι όποια απ' τις δύο κερδίσει περνάει απ' τον όμιλο στη φάση των 16. Εκεί γίνεται το απίστευτο... Λίγα λεπτά πριν τη λήξη ο Tonka (μορφή - κινηματογραφικό ανάλογο του ημίθεου Gascoigne) πετυχαίνει και τα δύο goal του Maradona: αρχικά ξεχύνεται από δεξιά κι αφού περνάει όλη την αργεντίνικη άμυνα πλασάρει δυστυχώς στο δοκάρι. Στην επαναφορά της μπάλας όμως αντί να πιάσει κεφαλιά σπρώχνει την μπάλα καταφανέστατα με το χέρι προς το τέρμα. Το γκολ μετράει, οι Άγγλοι πανηγυρίζουν έξαλλα (δείτε τις φωτό) και πλέον μπορούν να εκδηλώσουν την υπέρμετρη εθνική περηφάνια που φτάνει στο ζενίθ της μετά την νίκη επί του μισητού αντιπάλου.
Ένας αγώνας Αγγλίας - Αργεντινής έχει πάντα και πολιτικό υπόβαθρο που πηγάζει απ' τις γνωστές ιστορίες με τον πόλεμο για τα Falkland. Κι όταν οι δύο ομάδες αναμετρούνταν το 1986 όλα ήταν ακόμη νωπά. Ο knock-out αγώνας μεταξύ τους πέρασε στην ιστορία σαν κάτι παραπάνω από ένα κρίσιμο ματς. Πολιτικό υπόβαθρο έχουν και τα ματς ΗΠΑ - Ιράν που είδαμε 4 χρόνια πριν, τα Rangers - Celtic, τα Real - Barcelona, τα Γερμανία εναντίων όλων των μεγάλων κεντροευρωπαίων (:p). Γενικότερα το ποδόσφαιρο έχει πολεμικές δομές, πολεμική αφετηρία. Στρατιώτες, καμικάζι, σαμποτέρ, στρατηγοί απ' όλα. Και εννοείται ότι έχει με το πέρας της "μάχης" και ταπεινωμένους. Μια νίκη ή μια ήττα σε ένα κρίσιμο ματς μπορεί να φέρει αλυσιδωτές αντιδράσεις σε (υποανάπτυκτες κυρίως) κοινωνίες. Στην Ελλάδα αυτό εκφράζεται με επεισόδια που απειλούν να βουλιάξουν πλεούμενα, στην Αγγλία με μαχαιριές, στην Βραζιλία με αλλαγές στο πολιτικό σκηνικό, μέχρι και το ακραίο παράδειγμα του 1969 που Ονδούρες και Ελ Σαλβαντόρ μετά το τέλος του μπαράζ προέβησαν σε πολεμική σύρραξη (όχι επειδή δεν μπορούσαν να αντέξουν το αποτέλεσμα προφανώς - μάλλον για το θέαμα που προσέφεραν οι δύο ομάδες έγινε όλο το κακό :p).
Είναι προφανές λοιπόν ότι το πιο αγαπημένο σπορ των φιλάθλων, είτε είναι λαουτζίκος είτε ο Πρίγκηπας του Μονακό, έχει μια σπάνια κοινωνική δυναμική. Υπήρξαν επαναστατικά ρεύματα, μεταρρυθμίσεις, ιστορίες, λίγες όμως κατάφεραν να έχουν την επιρροή που ασκεί το διόλου ευγενές άθλημα στην πλειοψηφία των μαζών. Πολύ ορθή η άποψη ότι το ποδόσφαιρο εκμεταλλεύτηκαν τα διάφορα δικτατορικά καθεστώτα για να ρίξουν το βλέμμα της ανήσυχης κοινής γνώμη μακριά απ' τις αντιδημοκρατικές ενέργειές των. Κι εδώ έχουμε παραδείγματα όπως τον Παναθηναϊκό της "επταετίας" (μακράν η πιο δεξιά ομάδα στην Ελλάδα, σε όλα τους οι κερατάδες) και την Αργεντινή πάλι στο μουντιάλ που διοργάνωσε.
Πρέπει να λάβουμε όμως και υπ' όψιν μας το πόσο άμεσο και απτό είναι το ποδοσφαιρικό θέαμα και η ποδοσφαιρική πραγματικότητα σ' αυτόν που παρακολουθεί τα πράγματα... Η σύγκριση μεταξύ ποδοσφαίρου και θρησκείας, όπως προέκυψε και απ' την παράφραση της μαρξιστικής ρήσης περί παραισθησιογόνων ουσιών, είναι πέρα για πέρα άδικη... Όσο ισχυρότερος κι αν είναι ο θεσμός "θρησκεία" άλλο τόσο μακρινός κι άφαντος θα είναι κι ο εκάστοτε Θεός. Σκεφτείτε αφού τόσοι άνθρωποι ανά τους αιώνας διακήρυτταν την ανωτερότητα του ανύπαρκτου Θεού τους (δεν μπορεί όλοι αυτοί να ήταν υπαρκτοί όλο και κάποιος θα είχε άδικο ;), πόσοι μπορούν να αγωνιστούν και να παλέψουν για τους απόλυτα αληθινούς ποδοσφαιρικούς συλλόγους και τις εθνικές ομάδες. Και τώρα που είπα εθνικές ομάδες, άλλο τροπάριο κι αυτό. Ο ρατσισμός όλου του κόσμου μπορεί να χωρέσει σε ένα διεθνή αγώνα! Φτάσαμε στο σημείο οι Γάλλοι ακροδεξιοί να αποδοκιμάζουν τους παίχτες της εθνικής τους στον τελικό επειδή δεν ήταν γηγενείς..!
Τέλος πάντων ας τα αφήσουμε αυτά, τα πέραν της θεωρίας είναι λίγο πολύ γνωστά στους φίλους του αθλήματος. Ας επιστρέψουμε στην αφετηρία... O Mike Bassett βιώνει το απίστευτο αυτό goal του Tonka με μια παρ' ολίγον καρδιακή προσβολή. Μαζί του ο Άγγλος σκηνοθέτης εκδικείται τους Αργεντίνους έστω και με φιφτίχ τρόπο. Και ο άνθρωπος το νιώθει, το 'χει πως το λένε... Έναν αμυντικό των αντιπάλων μάλιστα τον έχει ονομάσει Bastardo..! Ο διάσημος βρετανικός σωβινισμός, κατάλοιπο του βλαχο-σαξονικού που κυβερνά τον κόσμο, σε όλο του το μεγαλείο. Ολόκληρος κινηματογραφημένος σαν κανονική περιγραφή αγώνα με τα replay του και τους πανηγυρισμούς, αλλά πάντα με τη μία κάμερα στον πιο λογικό άνθρωπο μέσα σ' αυτή την θεοπάλαβη και πρωτότυπη κωμωδία τον αγαπημένο μας προπονητή. Πριν τον αγώνα βέβαια ο Steve Barron έχει φροντίσει να φτιάξει κλίμα αρχικά με τον γελοιοδέστατο αποκλεισμό της Σκοτίας (είπαμε καταντά σωβινισμός αυτό το πράγμα) και με μια αναδρομή στα (πραγματικά) παλιότερα παιχνίδια μεταξύ των δύο ομάδων - είναι όλα εδώ το goal του Owen, η κόκκινη του Beckham, ο Crespo και φυσικά ο Diego.
Φυσικά υπήρξαν πάμπολλες ταινίες που ασχολήθηκαν με το προσφιλές αυτό θέμα (η πιο πρόσφατη κι αξιόλογη που μου έρχεται στο μυαλό είναι το Football Factory για να μην φτάσουμε σε ακρότητες του τύπου O Airbud πάει στο μουντιάλ). Δεν είναι τυχαίο ότι οι περισσότερες προέρχονται κι από τη χώρα που έφτιαξε το σπορ κι ο σκηνοθέτης του Bassett ίσως περισσότερο απ' την κάθε μία κατάφερε να δείξει τι είναι συνολικά το ποδόσφαιρο για τον μέσο Άγγλο φίλαθλο. Και μ' αυτή τη σκηνή καταφέρνει να βγάλει κι ένα μέρος απ' την παρανοϊκή παραφιλολογία που κατατρέχει ένα θεσμό που κάποιοι θέλουν να τον χαλάσουν και να τον κάνουν "γιορτή". Τα συμφέροντα που διακυβεύονται σε κάθε διοργάνωση είναι πάρα πολύ μεγάλα για να "εκφυλιστεί" η μπάλα σε ένα απλό και διασκεδαστικό παιχνίδι. Και η εθνική περηφάνια είναι ένα απ' αυτά. Δεν είναι τυχαίο λοιπόν που η Αργεντινή γίνεται το πρώτο θύμα της Αγγλίας στο mundial (X με Αίγυπτο και ήττα 4-0 απ' το Μεξικό αν έχετε το Θεό σας)... Το καλό στην προκειμένη περίπτωση με το σινεμά είναι ότι μπορείς να ξαναγράψεις την ιστορία όπως θες εσύ...
Αυτά προς το παρόν, λίγο συμπυκνωμένα και λίγο μπερδεμένα τα πράγματα για μια παμπόνηρη σκηνή. Επανερχόμαστε το δυνατόν συντομότερα με μια ιστορική σεκάνς - μουσικό πανδαιμόνιο απ' το Delicatessen των Jeunet και Caro...
(The Movies Cult 14-07-06)
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου