Παρασκευή 16 Φεβρουαρίου 2007

El Laberinto Del Fauno


Πιο πολύς ο ντόρος τελικά παρά η ταινία... Όχι ότι ο Λαβύρινθος του Πάνα είναι κακός, κάθε άλλο. Μέχρι ένα σημείο πολύ καλά μας τα λέει ο Guillermo Del Toro σ' αυτό το οξύ αντιφασιστικό φιλμ. Και για να μας τα πει επιλέγει τον ισπανικό εμφύλιο αν και ο ίδιος Μεξικανός, να μην ξεχνιόμαστε. Θυμάμαι που κάποτε, παιδί όντας, θεωρούσα την Ισπανία τυχερή που δεν μπλέχτηκε σε κανέναν απ' τους μεγάλους πολέμους, μόνο όταν μεγάλωσα και διάβασα κατάλαβα ότι στην Ιβηρική τα πράγματα ήταν σε στιγμές πολύ χειρότερα απ' ότι στο ευρωπαϊκό μέτωπο. Όχι μόνο γιατί εκεί ο εχθρός-φασισμός δεν ήταν απλά ορατός αλλά και ξαδερφός σου. Όσοι πολέμησαν δεν έπεσαν για καμιά πατρίδα αλλά για κάποιες ιδέες που στην Ισπανία της είχαν ασπαστεί στον ακραίο βαθμό. Δεν υπήρξε στην πολιτισμένη Ευρώπη φασισμός πιο ευθύς απ' αυτόν του Φράνκο, όπως και δεν υπήρξαν στο μακρινό παρελθόν αναρχικοί τόσο πιστοί όσο αυτοί της Βαρκελώνης. Οι σαν σήμερα (16η Φλεβάρη) εκλογές που κερδήθηκαν απ' το Λαϊκό Μέτωπο σήμαναν μια πρωτοφανή συσπείρωση στην Δυτική Ευρώπη, οι Χριστιανο-φασίστες του Φράνκο έπλασαν το απόλυτο χάος για να "λυτρώσουν" τάχα μου τους συμπατριώτες τους με τα ακραία μέτρα που έλαβαν και όλα αυτά οδήγησαν στο πιο ισχυρό αντάρτικο, κατάλοιπα του οποίου υπάρχουν και σήμερα. Η ενωμένη Ισπανία που οραματίστηκαν και οι μεν και οι δε έμεινε μια θεωρία.

Σ' αυτήν την εποχή τοποθετείται το "διδακτικό" αυτό παραμύθι, στο οποίο ένα μικρό κοριτσάκι που έχει μπολιάσει την φαιά ουσία του με νεράιδες και τερατόμορφα πλάσματα αναγκάζεται να πάει με την μητέρα του, η οποία κυοφορεί τον γιο ενός σκληροτράχηλου διοικητή του εθνικού στρατού, να μείνουν στο σπίτι του τελευταίου, στα δάση κοντά στα καταφύγια των ανταρτών. Όταν φτάνουν εκεί γνωρίζει την απαξιωτική συμπεριφορά του πατριού της αλλά και μια δεύτερη μητέρα στο πρόσωπο της οικονόμου του σπιτιού, μιας γυναίκας που ενώ πλένει τα σώβρακα του καπιτάν βοηθάει κρυφά τους αντάρτες, όπως και ο γιατρός της οικογένειας. Εκεί η Ofelia βλέποντας ένα περίεργο λαβυρινθώδη σχηματισμό από βράχους, πλάθει ένα δικό της φανταστικό κόσμο στον οποίο εισβάλλει κάθε φορά που είναι μόνη της. Μέσα σ' αυτόν ένας φαύνος της ζητάει να εκπληρώσει μια σειρά από δοκιμασίες ώστε να επιστρέψει μαζί του σαν πριγκίπισσα.

Όπως καταλαβαίνετε κι απ' την περίληψη όσοι δεν έχετε δει την ταινία, ολόκληρη ακροβατεί μεταξύ της σκληρής πραγματικότητας του εμφυλίου και της ζοφερού κόσμου στον οποίο κινείται η Ofelia. Ανάλογα κινηματογραφεί κι ο Del Toro... Επικεντρώνει στα αντικείμενα και τους χαρακτήρες όταν δείχνει το πραγματικό και επιλέγει τα γενικά πλάνα όταν ακολουθεί την πρωταγωνίστρια στις φανταστικές περιπλανήσεις της όπου το ατμοσφαιρικό αποτέλεσμα και το ειδικό επιτελείο που ανέλαβε να υλοποιήσει τα, σχεδιασμένα απ' τον ίδιο τον σκηνοθέτη πλάσματα, τον δικαιώνει πλήρως. Ως επί το πλείστον σκοτεινά πλάνα με "γεμάτα" χρώματα. Κάδρα-πίνακες (άξια για κάθε βραβείο η φωτογραφία) και σύμφωνα με τον ίδιο το δημιουργό πολλές νοσταλγικές αναφορές στα παραμύθια που διάβαζε μικρός, στις ιστορίες δηλαδή που διαβάζει στην ταινία η Ofelia, και δη στα πιο... ψυχεδελικά παραμύθια που έχουν υπάρξει. Και πάνω απ' όλα η Αλίκη, εδώ στη χώρα των ακροφρονούντων.

Δεν χρειάζεται να ψάξει πολύ ο θεατής για να βρει το επιμύθιο της καλοφτιαγμένης ιστορίας του Del Toro. Ο σκηνοθέτης παίζει με τα χαρακτηριστικά μιας ιδεολογίας μόνο που έχει χωρίσει τα πριν και μετά της δικτατορίας στους δύο κόσμους της ταινίας του: ο διοικητής Vidal προσωποποιεί τη σκληρότητα και το απάνθρωπο της ιδεολογίας βασανίζοντας και σκοτώνοντας κατά συρροή ενώ ο φαύνος πλανά της μικρή πρωταγωνίστρια ως άλλος Franco, που εξαίρετος λαοπλάνος όντας έπεισε τους μισούς Ισπανούς ότι θα "καθαρίσει" τη χώρα. Αναδεικνύονται δηλαδή όλες οι μέθοδοι του φασισμού με την Ofelia να νοιώθει υποχρεωμένη να ικανοποιήσει τις απαιτήσεις του φαύνου μένοντας να ελπίζει στα μεγαλεία που της υπόσχεται. Προσπαθώντας να θωρακίσει την αθωότητά της απ' τα όσα συμβαίνουν γύρω της γίνεται θύμα της ίδια της της φαντασίας - αυτό το σχήμα το έχει ξαναπαρουσιάσει ο σκηνοθέτης με το προ εξαετίας και αρκετά καλό είναι η αλήθεια El Espinazo del diablo.

Η πραγματική κάθαρση όμως δεν θα αργήσει να έρθει... μόλις τα πραγματικά "καθάρματα" όπως μας παρουσιάζονται εξοντωθούν τα πάντα στον φανταστικό κόσμο του κοριτσιού θα αλλάξουν. Είναι όμως αυτό το οξύτατο κατηγορώ του Del Toro, το απηλλαγμένο από κάθε έννοια διαλεκτικής αυτό που αρμόζει για να κριθεί ο φασισμός; Κατά την άποψή μου όχι και εκεί είναι που μικραίνει η ταινία όπως έλεγα και στην αρχή. Αυτό βέβαια στα μάτια των πολλών δεν θα πρέπει να μειώσει το καλοκουρδισμένο σαν τα ρολόγια του Vidal φιλμ (μιας και τον ξαναναφέραμε κορυφαίος του cast o Sergi Lopez) γι' αυτό και η δίκαιη καθολική αποδοχή, γι' αυτό και το ποσοστό ρεκόρ του 98% σε θετικές κριτικές, όπως είδαμε σε site που διεξάγουν τέτοιες έρευνες. Δεν παύει άλλωστε να είναι ένα άτσαλο βήμα προς την σωστή κατεύθυνση :P. Δεν απαιτώ φυσικά από κανέναν να κάτσει και να εξετάσει με μια ταινία του τον φασισμό σε όλες του τις πτυχές αλλά δεν βρίσκω και καμία χρηστικότητα σε μια ταινία που εν έτη 2006 (ή 07 που την είδαμε εμείς) αποδεικνύει και καταγγέλλει τα αυτονόητα.

Τι μας μένει τελικά απ' το Laberinto Del Fauno; Μια εντυπωσιακή ιστορία-εικαστική αποθέωση που όλοι πρέπει να δουν και ν' απολαύσουν κάποια στιγμή κι ένας καλός σκηνοθέτης που βρήκε επιτέλους τον τρόπο να περάσει ένα μεγάλο κομμάτι απ' το είναι του (ο Λαβύρινθος είναι 100 % Del Toro) στο mainstream κοινό του. Κι απ' ότι φαίνεται θα θελήσει να το ξανακάνει όχι με το Hellboy ή τον Tarzan που ετοιμάζει αλλά με το 3993 αφού η εμμονή του με τον ισπανικό εμφύλιο μάλλον θα τον αναγκάσει να ξανασχοληθεί με τα όσα αναφέραμε παραπάνω. Ας ελπίσουμε να συνεχίσει πιο ομαλά το σωστό βηματισμό του που λέγαμε πριν, απ' ότι φαίνεται και στη φιλμογραφία του το μέσο και τον προορισμό του τα έχει ήδη βρει.

Βαθμός: 7

Κυριακή 11 Φεβρουαρίου 2007

Δείτε αυτή την εβδομάδα στην TV

Μην κλαις bloggάκι μου και δεν θα σε αφήσω... Μετά από καιρό επανέρχομαι με τις τηλεοπτικές προτάσεις της εβδομάδας. Η μακρά αποχή οφείλεται στο ότι προς το παρόν παλεύω για την διαμόρφωση του cinemart.gr, του πρώτου επίσημου zubosite που θα συνδέεται άμεσα μ' αυτό το χώρο εδώ. Τέσπα σύντομα νεότερα.
Γι' αυτή την εβδομάδα έχουμε πολλά κι ενδιαφέροντα... Μετά από ένα super-Σάββατο με Pulp Fiction και κυρίως Τραγούδια Απ' το Δεύτερο Όροφο:

Κυριακή: Fury, Fritz Lang, ΕΤ1 21.15
Δευτέρα: The Football Factory, Nick Love, ΝΕΤ 24.00
Τρίτη: Ευδοκία, Αλέξης Δαμιανός, Βουλή Τηλεόραση 22.00
Τετάρτη: Breaking the Waves, Lars von Trier, ET1 00.00
Πέμπτη: Hakuchi, Akira Kurosawa, Star 23.15
Παρασκευή: Zire darakhatan zeyton, Abbas Kiarostami, ET1 24.00