Δευτέρα 11 Ιουνίου 2007

Dead Man's Shoes

Είναι η ανάμνηση μιας καλύτερης ζωής ή οι ενοχές που οπλίζουν το χέρι για εκδίκηση; Σίγουρα πάντως είναι οι ενοχές που τρομάζουν περισσότερο τους θύτες μιας ακόμη ανθρώπινης τραγωδίας. Στο εξαιρετικό τούτο φιλμ του Shane Meadows αυτό έχει γίνει ξεκάθαρο μέχρι το τελευταίο 15λεπτο. Ότι έχει ξεκινήσει σαν μια τυπική ιστορία εκδίκησης, εφάμιλλης μ' αυτήν του ομοεθνούς (Get) Carter έχει καταλήξει στο λυτρωτικό μακελειό του Ταξιτζή. Οι αναλογίες με την ταινία του Scorsese δεν σταματάνε εδώ: ένας προφανώς διανοητικά ταραγμένος στρατιώτης (εν δυνάμει φορέας βίας που έλεγε και μια ψυχή) επιστρέφει στην γενέτειρα πόλη του και ψάχνει να βρει μια συμμορία εμπόρων ναρκωτικών που στο παρελθόν είπε να "διασκεδάσει" βασανίζοντας τον καθυστερημένο αδερφό του.

Ο
Meadows συνεχίζει να φιλμάρει στα γνώριμα χωράφια του Μidlands τον δικό του ιδιωματικό κινηματογράφο. Το Dead Man's Shoes, που έρχεται με καθυστέρηση 3 ετών στη χώρα μας, παραπέμπει στιλιστικά σε όλες τις προηγούμενες του ταινίες, κυρίως στο αλησμόνητο Once Upon a Time in Midlands (είναι -θα έλεγε κανείς- οι ίδιοι ακριβώς δρόμοι). Αν και το θέμα του εύκολα χαρακτηρίζεται τετριμμένο η προσέγγιση που του επιφυλάσσει ενισχύει την προβληματική του. Αντίθετα με τους "ατσάλινους" κακοποιούς του Carter ή τις ημι-βλακώδεις σύγχρονες καρικατούρες Βρετανών μικρομαφιόζων, οι έμπορες-νταήδες της πόλης αισθάνονται (κι αισθάνονται πολύ...). Δρουν άτσαλα με κοινό γνώμονα το φόβο, ένας φόβος που, με δεδομένα τα παρελθόντα γεγονότα, υπερβαίνει τις δυνάμεις τους να αντιμετωπίσουν τον τερατόμορφο στα μάτια τους Paddy Considine (εξαιρετικός εδώ ο πρωταγωνιστής). Δεν υπάρχει δίκιο, δεν υπάρχει άδικο ούτε προφανώς ηθική, απλά μίσος και παράνοια απ' τη μια μεριά και τρόμος απ' την άλλη που πηγάζουν απ' τις αναμνήσεις και τη διαφορετική αίσθηση του λάθους (ο στρατιώτης είχε το χρόνο να σκεφτεί οι άλλοι φαίνεται ότι προτίμησαν να ξεχάσουν αλλά προφανώς δεν τα κατάφεραν). Τα αισθήματα όλων είναι υπεράνω λέξεων όπως δηλώνει ευθαρσώς και ο κεντρικός ήρωας στον αρχηγό της συμμορίας κι αυτό γιατί η ζοφερή νατουραλιστική σχεδόν διάθεση της αρχής εξελίσσεται σταδιακά σε μια υπερβατική κατάσταση (με έναν σταθερά δραματικό τόνο) που όμοια της μόνο στα μοτίβα λαϊκών παραμυθιών μπορείς να συναντήσεις. Κι η μεγαλύτερη ίσως αλήθεια γι' αυτήν την ταινία είναι ότι έχει λειτουργήσει το κατά βάση λαϊκό ένστικτο του σκηνοθέτη και μέσα από μια απλή και συνάμα σύγχρονη ιστορία βάζει έναν τρομακτικό παράφρονα να εκδικηθεί για το οποιοδήποτε Πανηγύρι του Τρελού. Ένας σύγχρονος Κουασιμόδος, ο καθυστερημένος Anthony, αφού ανακηρύχθηκε βασιλιάς απ' τον διεφθαρμένο όχλο στην συνέχεια εκτελέστηκε τελετουργικώς και μετά χαρμόσυνης ακολουθίας στο βωμό μιας εφήμερης ανωτερότητας.

Όσο για το αρχικό ερώτημα μένει το τελευταίο τέταρτο να δώσει την απάντηση. Η καλύτερη ζωή όπως εμφανίζεται στους τίτλους εντείνει απλά το δράμα κι αποτελεί την στερνή καλή ανάμνηση. Όταν ο
Richard και ο Anthony, τα δύο αδέρφια, συνομιλούν στην ταινία προτιμούν να αφήνουν έξω το γεγονός κι εστιάζουν στα παιδιάστικα κατορθώματα εν τύποι συγγνώμης του πρώτου στον δεύτερο. Οι "νεκροί" όμως εκδικούνται για όλους, ακόμα και γι' αυτούς που δεν τους "βοήθησαν" είτε είναι το ίδιο τους το αίμα είτε ένας ευυπόληπτος οικογενειάρχης που συμμετείχε στην παραπάνω τελετή ως αηδιασμένος θεατής. Οι ενοχές, που στην ταινία "φορτώνονται" με τα συνεχή flash back, αποδεικνύονται αβάσταχτες και οδηγούν μέχρι τα έσχατα. Τον κύκλο αίματος καλείται να κλείσει αυτός που δείχνει να έχει ότι στερήθηκαν τα δύο αδέρφια (η οικογένεια στο τέλος είναι η μοναδική "φιλική" προς το θεατή ζωντανή στιγμή στο κατασκότεινο φιλμ - ήταν κι αυτή μια δυνατότητα για τους κεντρικούς ήρωες) κι έτσι τιμωρείται κι ο τελευταίος ένοχος μια προσωπικής τραγωδίας. Απλά και όμορφα... όπως απλό και όμορφο είναι και το Dead Man's Shoes, η καλύτερη μέχρι σήμερα ταινία του Meadows.

8 σχόλια:

Ανώνυμος είπε...

Πολύ δυνατό το κείμενο σου, και πιστεύουμε κι εμείς στην ταινία, τόσο ώστε τρία χρόνια μετά να θεωρούμε ότι αποτελεί ένα εξαιρετικό δείγμα βρετανικού κινηματογράφου που έπρεπε να βγει στις αίθουσες..
Αυτού του είδους η ανταπόκριση μας κάνει κι εμάς να προσπαθούμε ακόμη περισσότερο..

Seven Films

zubizabata είπε...

Thanx for the comment Seven Films

Συνεχίστε τις ωραίες επιλογές που τώρα στο ξεκίνημα κάνετε (North by Northwest!?!?! κουλό αλλά πάντα καλοδεχούμενο).

etalon είπε...

χμ!!! για να θυμουνται οι παλιοι και να μαθαινουν οι νεωτεροι.
Υπεροχο το κειμενο για το Dead man shoes φυσικα ειναι κι απιστευτη η ταινια...

zubizabata είπε...

Ωπ ,welcome etalon!

"για να θυμουνται οι παλιοι και να μαθαινουν οι νεωτεροι. "
Κάπως έτσι :)

Σ' ευχαριστώ για τον καλό λόγο κι ελπίζω να τα ξαναπούμε.

Σπύρος Σεραφείμ είπε...

τι να πω εγώ τώρα, τα είπες όλα!

zubizabata είπε...

Αφού δεν λες εσύ ε τότε να σου πω εγώ ένα μεγάλο ευχαριστώ για το comment σου.

kioy είπε...

Ωραίο το film του Meadows, βέβαια προτιμώ το cache και τον Ηaneke για την περιγραφή των ενοχών σε πιο κοινωνικό επίπεδο...
Νομίζω πως αυτός ο λαϊκισμός (εφ' όσον το εκλαμβάνω σωστά)στερεί στην ταινία παρά δίνει,΄και ενώ έχει κααφέρει να εντείνει το δράμα αφαιρώντας φλύαρες σκηνές νομίζω πως στα κομβικά σημεία ίσως περιμέναμε μια πιο μινιμαλιστική-αφαιρετική απεικόνιση!
Όπως και να 'χει πολύ καλή η κριτική σου, άκρως τεκμηριωμένη.
Επιφυλάσομαι και εγώ για κάτι αντίστοιχο χρόνου επιτρέποντως...

zubizabata είπε...

Σαφώς το Cache είναι ταινιάρα. Μου θύμισες πως πρέπει να ανεβάσω και ένα κείμενο κάποια στιγμή.