Τετάρτη 2 Απριλίου 2008

Valse Sentimentale


"Ένα αγόρι κι ένα κορίτσι που ζούνε με το τίποτα. Που δεν πιστεύουν σε τίποτα. Που δεν κάνουν τίποτα για ν’ αλλάξει η ζωή τους. Και δεν θέλουν ν’ αλλάξει τίποτα. Μια σχέση όπου τίποτα δεν συμβαίνει, που κανείς δεν λέει τίποτα, κανείς δεν κάνει τίποτα, και που όλα αλλάζουν χωρίς αυτό να σημαίνει τίποτα."

Η σύνοψη είναι χαρακτηριστική για τις προθέσεις της Κωνσταντίνας Βούλγαρη που απ' το "τίποτα" δημιουργεί μια απ' τις σημαντικότερες ελληνικές ταινίες της τρέχουσας σεζόν. Ένα αγόρι κι ένα κορίτσι (πολύ περισσότερο από έναν άντρα και μια γυναίκα) σε συναισθηματικό βαλσάκι, άκρως εξαρχειώτικο και τολμηρό, χαρακτηρισμοί που δικαιολογημένα ξενίζουν εώς και απωθούν αρκετούς.

Το σκηνοθετημένο "τίποτα" του Valse Sentimentale υιοθετεί μια επιθετική κινηματογραφική γραφή, επιτηδευμένα κακότεχνη, που απαιτεί μια κάποια εξοικείωση απ' την πλευρά του θεατή. Το ίδιο ισχύει για το θέμα της ταινίας και τους χαρακτήρες της. Αναφέρεται με απόλυτη ειλικρίνια σε μια σύγχρονη πραγματικότητα, σε παιδιά σαν τον Σταμάτη και την Ηλέκτρα που φοβούνται να ζήσουν τη σχέση τους με τους όρους που θέτουν οι υπόλοιποι, σε ανθρώπους που αντιμετωπίζουν την δεδομένη αλλαγή με αμηχανία. Πολλοί την παραβλέπουν ή την αγνοούν, άλλοι δεν την καταλαβαίνουν αφού οι αυτοκαταστροφικοί νέοι του φιλμ έχουν επιλέξει να ζουν στο -υποφωτισμένο- κοινωνικό περιθώριο. Ό,τι βλέπουμε είναι η μεταξύ τους αλληλεπίδραση σε έναν μικρόκοσμο που όλα πρέπει να μείνουν στάσιμα άλλα κάτι αναπάντεχο (κάτι σαν έρωτας) ανατρέπει επιτακτικά τους ρυθμούς.

Το περίεργο είναι ότι σε ένα τόσο εσωτερικό φιλμ, που σίγουρα γυρίζεται με σκοπό να παρουσιάσει μέρος της αλήθειας της σκηνοθέτιδας, το valse συνεχίζεται και πίσω απ' το φακό. Η Βούλγαρη είναι μεν ειλικρινέστατη και ξεπερνάει το δυσκολότερο σημείο της ταινίας, να πείσει δηλαδή για το υπαρκτό της κατάστασης, με χαρακτηριστική ευκολία. Απ' την άλλη υπάρχουν στιγμές που νομίζεις ότι την ίδια κατάσταση την χλευάζει. Τα ξεσπάσματα των ηρώων της είναι η ύστατη προσπάθειά τους να αμυνθούν, αγνοία κινδύνου, απέναντι σ' όσα επιβάλλει το κοινωνικό περίβλημα είτε αυτό είναι ο τρόπος που θα ερωτευτούν είτε το πως θα κινούνται τα αυτοκίνητα στα στενά ή ακόμη και μια παρατήρηση για το θόρυβο που προκαλεί το στερεοφωνικό τους. Κι όμως υπάρχει κάτι διαβολεμένα αναιρετικό στις στιγμές που η αμηχανία γίνεται οργή. (Ίσως επειδή η αλλαγή είναι αναπόφευκτη; Ίσως επειδή η Βούλγαρη πασχίζει να ξορκίσει αυτήν την αλήθεια...)

Όπως και να 'χει πρόκειται για μια πολύ ενδιαφέρουσα πρώτη προσπάθεια. Αν και μηδαμινού υλικού κόστους, υποθέτω (ότι), το Valse Sentimentale κόστισε πάρα πολύ συναισθηματικά σ' όσους ασχολήθηκαν ή θα ασχοληθούν μ' αυτό. Γι΄ αυτό και (τηρουμένων των αναλογιών) οι δύο πρωταγωνιστές είναι εντυπωσιακοί, ειδικά ο Θάνος Σαμαράς που εφαρμόζει μια πολύ δύσκολη προσέγγιση στο ρόλο του αυτοκτονικού νέου και τελικά τα καταφέρνει περίφημα. Γι' αυτό σε κάποιες λίγες στιγμές που στο κάδρο υπάρχουν μόνο οι τρεις τους (ηθοποιοί και σκηνοθέτις, σίγουρα όχι ηλεκτρολόγος) η σιωπή τους μπορεί να σε τσακίσει.

Δεν υπάρχουν σχόλια: