Actrices

Η Valeria Bruni Tedeschi (πιθανώς για τους περισσότερους απλά η μεγάλη και άσχημη αδερφή της θεάς Carla, έτσι πρέπει άλλωστε) περνάει για δεύτερη φορά πίσω από την κάμερα σκηνοθετώντας ξανά τον εαυτό της. Δεν αναφέρομαι στην διττή ιδιότητά της ως σκηνοθέτις και πρωταγωνίστρια αλλά στο θέμα της ταινίας της και στα άφθονα αυτοβιογραφικά στοιχεία. Η Marceline, την οποία υποδύεται, είναι μια φτασμένη θεατρική ηθοποιός αλλά και μια γυναίκα λίγο πριν την εμμηνόπαυση. Αναλαμβάνει το ρόλο της Natalia Petrovna σε ένα ανέβασμα του Μήνα στην Εξοχή αλλά πέρα απ' τις δυσκολίες του ρόλου της έχει να αντιμετωπίσει και τις... γυναικολογικές της, όπως την ανύπαρκτη ερωτική της ζωή ή την βιολογική της ανάγκη να γίνει μητέρα.

Εν ολίγοις η Tedeschi αποπειράται κάτι πολύ ενδιαφέρον αλλά και δύσκολο, ψυχαναλύει την ηρωίδα στο ενδιάμεσο μεταξύ θεατρίνας και (υποκρινόμενης) γυναίκας με νευρωτικά ξεσπάσματα στα αδιέξοδα της μέσης ηλικίας. Στο μεγαλύτερο μέρος της η ταινία άλλωστε παρουσιάζει τις πρόβες ή στιγμές απ' τα παρασκήνια εκεί που η Marceline αναγκαστικά αλληλεπιδρά με τους συναδέλφους της προβάλλοντας και τις δυο της ιδιότητες (ποτέ για παράδειγμα δεν θα δούμε την ερμηνεία της στην παράσταση, μόνο ψήγματά της και μια αποτυχημένη προσέγγιση της Petrovna στις δοκιμές).

Ενώ λοιπόν έχει πιάσει το θέμα και έχει βρει το που και πως θα το παρουσιάσει, ξεκινά να αραδιάζει σωρία αντιφατικών ευρυμάτων, τα περισσότερα απ' τα οποία είναι δυστυχώς πολυειδωμένα αν όχι κι αποτυχημένα. Και δεν είναι τόσο τα ευρύματα αυτά καθεαυτά που ενοχλούν όσο η πυκνότητά τους σε ένα ήδη αδρά περιγραφικό για την κατάσταση της ηρωίδας σενάριο. Το ίδιο και ο τρόπος που ενσωματώνονται στην πλοκή. Απαριθμώ ενδεικτικά μήπως και μπορέσω να με καταλάβω:

α. Στην παράσταση η Petrovna ερωτεύεται τον νεαρό δάσκαλο, με τον οποίο θα φλερτάρει και η Marceline στην πραγματική ζωή
β. Όταν η τελευταία δεν μπορεί να πιάσει το ρόλο ο σκηνοθέτης την πηδάει για να αποδώσει
γ. Βοηθός του σκηνοθέτη είναι μια παλιά συμφοιτήτρια της Marceline στη δραματική που απέτυχε σαν ηθοποιός αλλά έχει σύζυγο, παιδιά και είναι ερωτευμένη με το αφεντικό της... Προφανώς η πορεία του χαρακτήρα στο φιλμ είναι δυσανάλογη μ' αυτή της πρωταγωνίστριας (το αντίθετό της στη ζωή)
δ. Υπάρχει επίσης μια νεαρή στο επιτελείο που δεν μπορεί να κλάψει στη σκηνή (την ώρα που η Tedeschi κλαίει συνεχώς) αυτό όμως εναρμονίζεται πλήρως με τις οδηγίες του σκηνοθέτη, πράγμα που δεν μπορεί να κάνει η Marceline (το αντίθετό της πάνω στο σανίδι)
ε. Το ρυθμό που λείπει απ' την ζωή κι απ' την ερμηνεία της κεντρικής ηρωίδας θα έρθει να δώσει το In the Mood του Glenn Miller (αυτό κι αν είναι κλισέ)
στ. Η συνεχείς αποτυχημένες προσεγγίσεις στο ρόλο της φέρνουν τελικά στην οθόνη το φάντασμα της Petrovna
ζ. Η πλήρως αποτυχημένη προσωπική της ζωή φέρνει στον καναπέ της το φάντασμα του πατέρα της να της μιλά παρηγορητικά
η. Την ίδια ώρα που η Μarceline ανάβει κεριά στην εκκλησία και παρακαλάει να γνωρίσει τον έρωτα, η μητέρα της ερωτεύεται με έναν 30άρη καθηγητή
θ. Όταν ζητάει απ' την Παναγία να της δώσει ένα παιδί μετά από αρκετά φιλμικά λεπτά εμφανίζεται στο θέατρο ένα καλάθι με ένα μωρό το οποίο παίρνει για να περιποιηθεί ως μητέρα. Τελικά το βρέφος ανήκει στην αντίζηλό της Nathalie (που κι αυτή στην ίδια σκηνή θα χάσει σχεδόν τα πάντα)

Η λίστα θα μπορούσε να είναι μεγαλύτερη, ανέφερα νομίζω τα πιο κραυγαλέα. Καταλαβαίνετε πως μόνο τα παραπάνω αρκούν για να επιφέρουν το χάος στην αφήγηση και στην ροή της ταινίας (αποκορύφωμα του γενικότερου αλαλούμ σίγουρα η σκηνή με τα γενέθλια της ηρωίδας).

Ακόμη κι αυτό το χάος όμως ίσως να ήταν κομματάκι πιο υποφερτό αν τα πάντα δεν ήταν κινηματογραφημένα τόσο επίπεδα, με αισθητική TV5 και εκνευριστικά κεντραρισμένα κάδρα. Τουλάχιστον η βιωματική της (τρομάζω που το λέω) κατάθεση παρέσυρε την ίδια και τους συμπρωταγωνιστές της σε αξιοπρεπέστατες ερημνείες. Ίσως να μετράει λίγο παραπάνω σ' ένα τέτοιο εγχείρημα, μια ταινία δηλαδή που λέγεται Actrices και ως ένα βαθμό διερευνά την ψυχολογία του ηθοποιού. Μια ενδιαφέρουσα ιδέα που ελλείψη σκηνοθετικής εμπειρίας πήγε στράφι.