Μια γυναίκα επιστρέφει στο, εγκαταλελλειμένο πια, ορφανοτροφείο όπου μεγαλώσε, αποφασισμένη να το ανακαινίσει και να φιλοξενήσει 5-6 παιδιά που να έχουν ανάγκη απ' την φροντίδα της ίδιας αλλά και του ιατρού συζύγου της. Μαζί της κι ο θετός γιος της, ο μικρός Simon που αρέσκεται στο να παίζει με τους φανταστικούς του φίλους. Μια τυπικά... ισπανική ιστορία φαντασμάτων απλωμένη σε 100 εξόχως ατμοσφαιρικά, ως συνηθίζουν οι ευρω-λατίνοι, λεπτά.
Το σινεμά του παραγωγού Del Toro που ασπάζεται σε σημεία ο "πρωτοεμφανιζόμενος"* Juan Antonio Bayona εγγυάται (εκ προοιμίου) μπόλικες στιγμές "εικαστικού τρόμου". Το συνολικό αποτέλεσμα απ' την άλλη θυμίζει μάλλον το Others του Amenabar (περισσότερο κι απ' το Devil's Backbone όπως βιάστηκαν να μου καρφώσουν στην Θεσσαλονίκη). Το Ορφανοτροφείο μπορεί να στερείται του βάθους των παραπάνω ταινιών αλλά δεν παύει να αποτελεί ύψιστη πρόκληση για το ένστικτο του θεατή. Όντας σκηνοθετημένο μαεστρικά αναγάγει θεωρητικά ήπιες σκηνές τρόμου σε ψυχοβγάλτες. Πιστό στους πρωτεύοντες μηχανισμούς του σασπενς, η δόμηση του οποίου αποτελεί και το κύριο μέλημα του Bayona, εκμεταλλεύεται άριστα καταλυτικές λεπτομέρειες ενός κατά τ' άλλα "ελαφριού" σεναρίου (ψυχολογική αστάθια, η πλήρης απομόνωση της πρωταγωνίστριας, η καταπληκτικά στημένη επίσκεψη των μέντιουμ). Το παραπάνω σε συνδυασμό με τον λυτρωτικό δραματικό τόνο του φινάλε που διαδέχεται την κλιμακούμενη ένταση, την φροντισμένη στο σύνολό της παραγωγή και την ερμηνεία της Belen Rueda, που τα βγάζει πέρα σε έναν άκρως απαιτητικό ρόλο, δικαιολογούν την άμεση αναγνώριση του φιλμ ως την πιο πρόσφατη μα εξέχουσα προσθήκη στο πάνθεον των ταινιών φαντασίας.
Ένα μικρό παράπονο για το τέλος (και του κειμένου και του φιλμ). Στο ελκυστικότατο αυτό ghost story η πασχίζουσα απόπειρα για μια πλήρως ορθολογιστική εξήγηση έστω μέρους τον τεκτενομένων, απόπειρα παράλληλα για αυτοϊκανοποίηση δια της αντίληψης ορισμένων θεατών, θα μπορούσε απλούστατα να λείπει (ως επεξηγηματικό κομμάτι εντελώς εκτός κλίματος).
Το σινεμά του παραγωγού Del Toro που ασπάζεται σε σημεία ο "πρωτοεμφανιζόμενος"* Juan Antonio Bayona εγγυάται (εκ προοιμίου) μπόλικες στιγμές "εικαστικού τρόμου". Το συνολικό αποτέλεσμα απ' την άλλη θυμίζει μάλλον το Others του Amenabar (περισσότερο κι απ' το Devil's Backbone όπως βιάστηκαν να μου καρφώσουν στην Θεσσαλονίκη). Το Ορφανοτροφείο μπορεί να στερείται του βάθους των παραπάνω ταινιών αλλά δεν παύει να αποτελεί ύψιστη πρόκληση για το ένστικτο του θεατή. Όντας σκηνοθετημένο μαεστρικά αναγάγει θεωρητικά ήπιες σκηνές τρόμου σε ψυχοβγάλτες. Πιστό στους πρωτεύοντες μηχανισμούς του σασπενς, η δόμηση του οποίου αποτελεί και το κύριο μέλημα του Bayona, εκμεταλλεύεται άριστα καταλυτικές λεπτομέρειες ενός κατά τ' άλλα "ελαφριού" σεναρίου (ψυχολογική αστάθια, η πλήρης απομόνωση της πρωταγωνίστριας, η καταπληκτικά στημένη επίσκεψη των μέντιουμ). Το παραπάνω σε συνδυασμό με τον λυτρωτικό δραματικό τόνο του φινάλε που διαδέχεται την κλιμακούμενη ένταση, την φροντισμένη στο σύνολό της παραγωγή και την ερμηνεία της Belen Rueda, που τα βγάζει πέρα σε έναν άκρως απαιτητικό ρόλο, δικαιολογούν την άμεση αναγνώριση του φιλμ ως την πιο πρόσφατη μα εξέχουσα προσθήκη στο πάνθεον των ταινιών φαντασίας.
Ένα μικρό παράπονο για το τέλος (και του κειμένου και του φιλμ). Στο ελκυστικότατο αυτό ghost story η πασχίζουσα απόπειρα για μια πλήρως ορθολογιστική εξήγηση έστω μέρους τον τεκτενομένων, απόπειρα παράλληλα για αυτοϊκανοποίηση δια της αντίληψης ορισμένων θεατών, θα μπορούσε απλούστατα να λείπει (ως επεξηγηματικό κομμάτι εντελώς εκτός κλίματος).
* Ο Bayona μετράει ήδη μια γεμάτη 10ετία με πάνω από 25 "μικρές" δουλειές ενώ διδάσκει και σε πανεπιστήμιο
4 σχόλια:
Πολύ καλή η σκηνοθεσίαόπως υπερτονίζεις φίλε zubi. Αν και νομίζω πως με το sound design το παρακάνει στην εκμαίευση του τρόμου!
Ωστόσο θεωρώ το σενάριο ασχ΄μως ελαφρύ, σχεδόν γυμνό θεματολογίας και ιδεολογίας και ανίκανο να αναπαράξει εν τέλ μια άρτια κινηματογραφική οντότητα!
Περισσότερα νομίζω περιμέναμε και από τους ηθοποιούς, σε μια ταινία κατώτερη απ' ότι την ανέμενα!
Σε μια πρόσφατη συνέντευξη του για την μίνι άνοιξη των Λατίνων Δημιουργών ο Bayona δήλωσε ότι ιδιαίτερα την τελευταία δεκαετία έπεσαν πολλά λεφτά σε νέους ανθρώπους με νέες ιδέες που μόλις είχαν βγεί απο τις σχολές. Αποτέλεσμα; Ο Ισπανικός και γενικότερα ο ισπανόφωνος κινηματογράφος να απολαμβάνει ανθρώπους όπως ο Baoyna, Amenabar, ή οι ανερχόμενοι Vigalondo (Time Crimes) και Bustillo οι Μεξικανοί Cuaron και Inarritu και όλα αυτοί κάτω απο την επιρρόη ενός Νονού του Σινεμά όπως ο εξελίσσεται ο Del Torro. Δεν μένει σε μας να αναρωτηθούμε γιατί μια αντίστοιχη προσπάθεια δεν μπορεί να γίνει και στην Ελλάδα όπου υπάρχουν πολλοί νέοι ικανοί άνθρωποι με φρέσκες ιδέες εξαιρετικού επιπέδου αλλά ποτέ δεν φτάνουν στην χρηματοδότηση. Κρίμα.
Αν και σε όρισμένες στιγμές χρησιμοποιούνται οι τετριμμένες πλεον σκηνές μεταφυσικού-φυσικού το ορφανοτροφείο είναι ένα έξοχο θρίλερ πιστό στον δρόμο που χάραξε η έκτη αίσθηση και το ιαπωνικό Ρίνγκου. Και φυσικά συμφωνώ Zubi.
Σας ευχαριστώ και τους δύο για τα σχόλιά σας. Kioy σπανίως με ενδιαφέρουν οι ηθοποιοί σε μια ταινία, αλλά εδώ απ' τη στιγμή που υπάρχει ο Vigar καραγούσταρα. Για τους άλλους ότι και να πεις σύμφωνος θα είμαι. Έλεγα ότι θα σ' άρεσε περισσότερο το φιλμ...
Beatles κάθε εμφάνισή σου είναι πολύτιμη my friend. Ελπίζω να είσαι καλά (γιατί ξέρω ότι θα κάνω κάποιους μήνες να ξανακούσω από σένα). Έχω βαρεθεί να μιλάω για την "μίνι άνοιξη", έχω ξεχωρίσει πλέον ποιοι και πως με ενδιαφέρουν απ' αυτή και, τέλος, διαφωνώ λιγάκι στο ποιοι χάραξαν το δρόμο καθώς άποψή μου ότι οι Λατίνοι είχαν βάλει τα θεμέλια λιγάκι πιο πριν.
Τι έγινε zubi; Όλα καλά;
Λοιπόν το Ορφανοτροφείο ήταν απρόσμενα ενδιαφέρον. Αναμφισβήτητα ο σκηνοθέτης του είναι άκρως ταλαντούχος και αυτό είναι που τελικά τον πνίγει. Γνωρίζει τέλεια τους κινηματογραφικούς κώδικες με τους οποίους ασχολείται, φτάνει όμως σε σημείο να μην αφήνει κλισέ για κλισέ, βάλε και την διαρκώς κινούμενη κάμερα, έπηξε το πράγμα. Ξεκινάει σαν ένα υποσχόμενο φιλμ τρόμου, αλλά μέχρι να τελειώσει το πρώτο μισό, η ιστορία είχε εξαντληθεί. Ίσως από τη βιασύνη του, ίσως από την ανασφάλειά του - δύσκολο πράγμα η πρώτη μεγάλου μήκους, ό,τι προϋπηρεσία και αν έχεις. Ειδικά η σκηνή με το μέντιουμ μου φάνηκε παράταιρη, σαν να βγήκε από το Deja Vu του Σκοτ.
Και εκεί που θα ήμουν πλήρως αρνητικός, ο Bayona κάνει την κίνηση ματ. Η κλιμάκωση του τέλους με την ηρωίδα να μένει για τρεις μέρες μόνη στο οίκημα προϊδέαζε για ένα shock treatment, για μία άσκηση τρόμου. Όμως η κλιμάκωση βρίσκεται αποκλειστικά σε δραματικό επίπεδο. Το θέμα της ταινίας γίνεται ξεκάθαρο, είναι οι ενοχές, το μητρικό ένστικτο και η τελική λύτρωση που φέρνει ο θάνατος. Και του έβγαλα το καπέλο. Σαν ταινία τρόμου δεν με πείθει (χωρίς να είμαι και φαν του είδους). Σαν ένα ανθρώπινο δράμα εσωτερικών συγκρούσεων καθηκόντων είναι πολύ δυνατό. Σε κάθε περίπτωση, ο Bayona είναι υποσχόμενος, αρκεί να αποδειχτεί πιο φειδωλός την επόμενη φορά στη χρήση των εκφραστικών του μέσων.
Δημοσίευση σχολίου