Reign Over Me

Κάθε φορά που βγαίνει ένα 9/11 φιλμ η πρώτη μου σκέψη είναι πάντα η ίδια: "σαν πολύ νωρίς δεν είναι;". Για την φετινή επέτειο διάλεξα το Reign Over Me, ακόμη φρέσκο στο βίντεο κλαμπ της γειτονιάς σας.

Κι όμως έχουν περάσει 6 χρόνια.

Σκέφτομαι ότι αυτή την ιδέα του πρόωρου μου την καλλιεργούν και τα ίδια τα φιλμ που ασχολούνται με την επίθεση της 11ης Σεπτεμβρίου. Ο Greengrass για παράδειγμα στο United 93 και ο Stone στο ηρωικό του άσμα World Trade Center, κινηματογραφούν το γεγονός σαν χθεσινό.

Κι όμως έχουν περάσει 6 χρόνια! Απ' τη μέρα που κυρήχθηκε ο πόλεμος κατά της αόρατης τρομοκρατίας, αλλάζοντας άρδην το πολιτικό σκηνικό σε ολόκληρο σχεδόν τον κόσμο. Απ' τη "μέρα που σταμάτησε να γυρίζει η Γη" όπως χαρακτηριστικά τραγουδούσαν οι Αμερικάνοι. Υπήρχαν όμως και οι πιο αισιόδοξοι που άκουγαν το Rising του Bruce Sprinsteen, το πρώτο κομμάτι αστικής τέχνης που ασχολήθηκε με την επίθεση στο κέντρο της Ν. Υόρκης (μαζί με το 28th Hour για να μην ξεχνάμε τα δικά μας). Είμαι 100% σίγουρος πως ένας απ' αυτούς ήταν και ο σκηνοθέτης Mike Binder.

Το Reign Over Me αποτελεί την πρώτη σοβαρή του δουλειά. Όχι επειδή η ταινία εμπεριέχει δραματουργία της προκοπής. Αποφεύγει παρ' όλ' αυτά να γίνει ένα ακόμη παρωχημένο δράμα χαρακτήρων χάρη στην... καταγωγή των τελευταίων. Ο Adam Sandler υποδύεται έναν άνδρα που έχει χάσει την υπόλοιπη οικογένειά του στις επιθέσεις. Ο Don Cheadle απ' την άλλη είναι ένας συμφοιτητής του απ' την οδοντοϊατρική που τον αναγνωρίζει στον δρόμο και προσπαθεί να αναθερμάνει την φιλική τους σχέση, την οποία ο μέχρι και πρώην συγκάτοικός του δείχνει να έχει ξεχάσει, όπως και ολόκληρη την προ 9/11 ζωή του. Το κρίμα στην ταινία είναι ότι οι δορυφορικές διαπροσωπικές σχέσεις που παρουσιάζονται (η δικαστική διαμάχη με τα πεθερικά του πρώτου, η οικογενειακή κατάσταση και οι πελάτες του χαρακτήρα του Cheadle) ποσώς μας αφορούν, τουλάχιστον όπως παρουσιάζονται απ' τον Binder (o ίδιος ο σκηνοθέτης κρατάει έναν μικρό μα κρίσιμο ρόλο). Αξίζει όμως να επικεντρώσει στις σκηνές μεταξύ των δύο πρωταγωνιστών και ας δούμε το γιατί.

Με την πτώση των διδύμων το πλήγμα το δέχεται η Αμερική. Παρουσιάζεται ως παγκόσμιο, γεννά μια προπαγάνδα που εν τέλει αποτυγχάνει, αφήνει ανοιχτές πληγές και μια κοινή γνώμη παγιδευμένη μεταξύ περηφάνιας (που επιβάλλει το "κουράγιο") και τρομολαγνείας (που επιβάλλει δράση). Μπερδεμένη σίγουρα όπως ο οδοντίατρος του Don Cheadle. Τα χρόνια που έχουν μεσολαβήσει η υπόλοιπη υφήλιος (και περισσότερο οι Ευρωπαίοι) ανέλυσε, σχολίασε και κατέληξε για το πως θα πρέπει να αντιδράσει η Αμερική στο μεγαλύτερο όσο και αναπάντεχο πρόβλημα που της προέκυψε. Λόγια και σκέψεις που προφανώς δεν είχαν καμία αξία γιατί στην απόλυτη πραγματικότητα (και είναι πραγματικά εντυπωσιακό) ο μέσος Αμερικάνος βρίσκεται συνειδησιακώς σ' ένα ιδιότυπο απυρόβλητο (πιθανώς αν δεν είχαν αναπτυχθεί τέτοιοι μηχανισμοί δεν θα υπήρχε και η 11η).

Όταν βλέπεις όμως όλες αυτές τις απόψεις, των απ' έξω, ενσωματωμένες σε μια mainstream αμερικανική παραγωγή το πράγμα διαφέρει. Στο Reign Over Me παρακολουθούμε απ' την μία μια Αμερική που προτιμά να ξεχάσει τα όσα έγιναν (και να αντιδρά βίαια όταν της το θυμίζουν - με μια ακόμη επίθεση στο Ιράκ ας πούμε) κι απ' την άλλη την Αμερική που προσπαθεί να ανανήψει αλλάζοντας συνήθειες (συμπεριφορά και στάση). Είναι στιγμές που η ταινία μοιάζει απεγνωσμένη έκκληση στη λογική του Αμερικάνου θεατή, πάντοτε μακριά από ηρωισμούς και περιπέτειες.

Χρησιμοποιώντας μάλιστα ο Binder πλείστες αναφορές σε πάσης φύσεως λαοφιλείς δημιουργίες (από δίσκους μουσικής μέχρι videogames) προσφέρει ένα παραπάνω κίνητρο. Κορυφαία έμπνευση της ταινίας ο παραλληλισμός των δύο κεντρικών χαρακτήρων με το River του Bruce Springsteen (ευνόητοι οι λόγοι της παρουσίας του Boss) και το διαταραγμένο Quadrophenia (απ' όπου δανείζεται τον τίτλο και πολλά χαρακτηριστικά για τον χαρακτήρα του Sandler).

Το προαναφερθέν κρίμα βέβαια παραμένει...