Περί μέσων ο λόγος... Η εκάστοτε τέχνη στην ουσία είναι το μέσο μεταξύ δημιουργού και κοινού, σύλληψης και αντίληψης. Ο συσχετισμός αυτός δεν μπορεί να είναι μηχανιστικός, η αποκωδικοποίησή της είναι καθαρά δουλειά του δέκτη. Είναι η "υποχρέωσή" μας ως θεατές (αφού στην περίπτωση μας μιλάμε για κινηματογράφο) αν θέλετε. Η άλλη, του να πληρώνουμε, είναι ως καταναλωτές. Φαίνεται κι απ' τις εκκλήσεις για "προστασία των έργων της διάνοιας"... Γιατί να μας υποτιμούν πριν καν μας δείξουν την ταινία;
Το έργο απ' τη φύση του χρειάζεται άλλα μέσα, οπτικοακουστικά, για να φτάσει στο κοινό. Συγγραφική αδεία βαφτίζουμε την ταινία ως "απόλυτο μέσο" που για να μεταλάβουμε θα πρέπει να βρεθούμε μπροστά από μια οθόνη και ένα σετ ηχείων αφού πρώτα το φιλμ έχει γίνει μια ωραιότατη μπομπινούλα, σαν κι αυτές που κοτσάρουμε αντί αστερακίων, ή έχει αποθηκευτεί σε μαγνητικό δίσκο ή ταινία όπως γίνεται στις βιντεοκασσέτες. Ο προσδιορισμός "απόλυτο" μοιραία δίνει και την ιεραρχία, η ποιότητα της προβολής δεν βελτιώνει την ποιότητα του έργου. Γι' αυτήν οφείλουν να φροντίσουν οι συντελεστές του, με τις γνώσεις και τις εμπνεύσεις τους.
Το ωραίο σε καθαρά σινεφιλικές περιπτώσεις είναι όταν η έμπνευση βρίσκεται μέσα στην ίδια την τέχνη. Αν για παράδειγμα αντλείται από παλιότερες ταινίες ή όταν ένας φαντασιόπληκτος Γάλλος σκηνοθέτης αποφασίζει να φτιάξει το δικό του Ρόδο του Καΐρου, το δικό του Σινεμά ο Παράδεισος. Και το κάνει ακόμη πιο ενδιαφέρον όταν στην ταινία του μπλέκει εκτός απ' την οπτική του θεατή κι αυτή του δημιουργού. Αποφασίζει λοιπόν να διανύσει όλα τα στάδια απ' την δημιουργία μιας ταινίας μέχρι την εμπορευματοποίησή της απ' την μια μεριά και την ηθική δικαίωση των συντελεστών απ' την άλλη. Φτάνει στο σημείο όπου η τέχνη τους γίνεται το πραγματικά απόλυτο μέσο, εκεί που η ταινία ως γεγονός υπερέχει όλων. Ακόμη και ως φορέας μετριότατης δραματουργίας όπως αυτής του Be Kind Rewind. Ακόμη και όταν η ποιότητα της δεν πλησιάζει καν τα ψηφιακά πρότυπα. Με μια νοοτροπία μουσειακή, ενός ετοιμόρροπου κτιρίου που διαχωρίζεται με ανακαινισμένες μεσοτοιχίες απ' το μοντέρνο υπόλοιπο του συγκροτήματος. Με τα ράφια του ισογείου γεμάτα από παράνομες βιντεοκασέτες και αλλοιωμένα εξώφυλλα, τα sweded films να παίζουν σε μια (το πολύ) 17" τηλεόραση. Ο Gondry παρουσιάζει μια σουρεαλιστική κωμωδία που μιλάει λίγο πολύ για όλα τα παραπάνω (ποιεί μ' άλλα λόγια καθαρά αυτοαναφορικό σινεμά). Προσέξτε όμως ο σουρεαλισμός της δεν έχει να κάνει με το υπερβατικό των προηγούμενων ταινιών του. Κρύβεται στο τελευταίο πλάνο όταν κάποιοι έξω απ' το βιντεοκλαμπάδικο και πάνω στο πανί θα χειροκροτήσουν παρατεταμένα μια κομμουνιστική δημιουργία. Αυτό είναι το πιο γλυκό όνειρο που έχει δει ο καλλιτέχνης μέχρι σήμερα.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου