In Cold Blood

Όταν ο Truman Capote κατέγραφε τα γεγονότα πίσω απ' το φόνο της οικογένειας Clutter γεννούσε ολόκληρη σχολή για το αστυνομικό μυθιστόρημα (πραγματικά δε τα γεγονότα, καθαρά μυθιστορηματική η γραφή) η οποία αποθεώνει την μνημειώδη αναπαραστατικότητα του Εν Ψυχρώ. Το ρεπορτάζ που έγινε βιβλίο θα γνώριζε την πρώτη κινηματογραφική του διασκευή στα χέρια του Richard Brooks, σκηνοθέτη με μακρά θητεία στο κοινωνικό δράμα, αλλά και ενταγμένο πλήρως στο σύστημα παραγωγής και δημιουργίας του Ηollywood που ήθελε τους καλούς του σκηνοθέτες να δοκιμάζουν περισσότερα από ένα ήδη (τάση η οποία υποθέτω στοίχισε στην αρτιότητα του Αμερικάνου δημιουργού - και γνώρισε το μεγαλύτερο κριτή της στα διορατικά μάτια ενός Stanley).

Ο Brooks λοιπόν εκμεταλλεύεται στο έπακρο, πέρα απ' την αναπαραστατικότητα του βιβλίου, και το όποιο υποκριτικό ταλέντο του Robert Blake ο οποίος αναλαμβάνει να ενσαρκώσει τον Perry Smith, τον έναν απ' τους δύο φονιάδες των Clutters και αυτόν που συμπάθησε ο Capote. Μέσω του ευαίσθητου και νευρικού χαρακτήρα που πλάθει ο Blake, πρότυπο για αρκετούς ανάλογους σπουδαίους ρόλους, αναπαράγεται στο ακέραιο η ηθική διερεύνηση του συγγραφέα (ριγμένοι μα όχι ανύπαρκτοι οι ομοφυλοφιλικοί υπαινιγμοί).

Μετά το τέλος της διαδρομής του Perry το In Cold Blood γίνεται εύκολα μια έξοχη αναλογία του ιδιωτικού φόνου που διέπραξαν οι δύο εγκληματίες και του δημόσιου που ευλογεί η εκάστοτε πολιτεία των ΗΠΑ. Αν το έγκλημα των επίδοξων ληστών κρίνεται παράλογο, η εκτέλεσή τους κρίνεται ασήμαντη ή μάλλον διόλου σημαίνουσα.

Αυτή τουλάχιστον είναι η μία όψη, η άλλη, η πιο διαχρονική, θέλει ταινία και σύγγραμα να προσπαθούν με τον τρόπο τους να δικαιολογήσουν τα αδικαιολόγητα, έναν στυγνό εγκληματία (άλλωστε ο Capote κι ο Smith είχαν γίνει "κολλητοί"). Απαιτεί μάλιστα η τιμωρία τους να επέλθει κι αυτή Εν Ψυχρώ στο ικρίωμα, χωρίς καν τίτλους τέλους.

Στους αποκομμένους κοινωνικά χαρακτήρες του βιβλίου ο Brooks βρίσκει γόνιμο έδαφος ώστε να πάει τον συνήθη προβληματισμό του ένα βήμα πιο πέρα. Πραγματευόμενος αληθινά γεγονότα, όπως ο φόνος, η αιτία πίσω απ' αυτόν και η εκτέλεση, έχει την ευκαιρία από μίνι προβοκάτορας να εξελιχθεί σε αντιμαχόμενος (για μία και μοναδική φορά με βάση και την μετέπειτα μικρή φιλμογραφία του). Το γεγονός ορθώς υποβιβάζεται στην πιστή αναπαράσταση και ο σκηνοθέτης στο καυτό θέμα της θανατικής ποινής παίρνει, πιθανώς χωρίς να το καταλάβει, ακέραια θέση ασπαζόμενος την αντίστοιχη του Capote. Τα 'χουν αυτά οι κόπιες...